Παναγιωτοπουλέικο

Το Αρχοντικό της οικογένειας Παναγιωτόπουλου

Audio

    Από το 1850 το Αίγιο παρουσιάζει ενδιαφέρον σε ντόπιους και ξένους επενδυτές και εμφανίζονται οι πρώτοι εμπορικοί οίκοι στην πόλη Αίγιο, λόγω της καλλιέργειας της σταφίδας. Το 1860 η σταφίδα είναι το μόνο σχεδόν προϊόν που καλλιεργείται και εξάγεται στην επαρχία Αιγιαλείας και Πατρών. Στα τέλη του 1870 η περιοχή αναδεικνύεται σε ένα από τα κυριότερα κέντρα σταφιδοπαραγωγής και εμπορίου στην Ελλάδα, έτσι αναπτύσσεται και το λιμάνι της πόλης, καθότι υπήρχε μεγάλη ζήτηση της σταφίδας από τις αγορές του εξωτερικού.

  Σταδιακά το Αίγιο αναδεικνύεται σε μια από τις πρώτες αστικές κοινωνίες. Ο πλούτος τους αρχίζει να αντικατοπτρίζεται και στις κατοικίες τους αλλά και στα δημόσια κτίρια που χτίζονται και διαμορφώνουν το εμπορικό κέντρο στο τέλος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Τότε είναι που εμφανίζεται το ρεύμα του Νεοκλασικισμού. Εκφράζεται από στοιχεία αρχιτεκτονικής που σχετίζονται με την ελληνική αρχαιότητα, κυριαρχεί η συμμετρία, η αξονικότητα, η ρυθμική  επαναληπτικότητα και η μνημειακότητα μέσα από την απλότητα. 

    Ένα απ’ τα κτίρια που διασώθηκαν και χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα είναι και η οικία του Παναγιωτόπουλου στη συμβολή των οδών Μητροπόλεως και Παναγιωτοπούλων. Η οικογένεια τους ήταν μια από τις σημαντικότερες του Αιγίου. Πρώτα ήρθε και εγκαταστάθηκε στην περιοχή ο Παναγιώτης Φιλοσοφόπουλος (ή Χρυσικός ή Χρυσικόπουλος – εξαιτίας του ότι υπήρξε χρυσοχόος). Καταγόταν από την  περιοχή της Δημητσάνας. Στο Αίγιο γεννήθηκαν και τα παιδιά του, τα οποία προόδευσαν στις τέχνες και στην πολιτική.

    Ο γιος του, Σωτήριος Χρυσικόπουλος- μετέπειτα  Παναγιωτόπουλος (1797-1862) κατάφερε να γίνει ο μεγαλύτερος έμπορος της Πελοποννήσου. Παντρεύτηκε την κόρη του στρατηγού Βασίλειου Πετμεζά από τα Καλάβρυτα Αικατερίνη. Απέκτησε δε, έξι παιδιά. 

    Έτσι, το αρχοντικό ξεκίνησε να χτίζεται το 1857. Είναι ένα τριώροφο μεγάλο νεοκλασικό κτίσμα  (1857-1860) σε σχέδια του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου. Η εξωτερική διακόσμηση του είναι λιτή όπου τα πιο βαριά αισθητικά στοιχεία τοποθετούνται στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο ενώ ο δεύτερος όροφος παραμένει λιτός. Το ισόγειο του σπιτιού χρησιμοποιήθηκε ως γραφείο και οι δυο όροφοι ως κατοικία. Η εσωτερική διακόσμηση αποτελείται από θαυμάσιες τοιχογραφίες από Ιταλούς καλλιτέχνες, ενώ η επίπλωση και η διακόσμηση είναι επηρεασμένη από τη Γαλλία και άλλες περιοχές της Ευρώπης. 

    Το αρχοντικό των Παναγιωτόπουλων είναι ένα από τα σπουδαιότερα δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στη Νοτιοδυτική Ελλάδα. Είναι ένα διατηρητέο έργο τέχνης και ένα από τα αξιολογότερα δείγματα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής που σώζονται σήμερα στην πόλη μας.

 Πηγή: https://dikepaigialeias.gr

Κατερίνα Νικολοπούλου

Μαθήτρια της Β τάξης του 2ου ΓΕΛ Αιγίου

 Η ηχογράφηση έγινε από τη μαθήτρια Σεφέρη Ελένη Ραφαέλα

   English Translation:

The Mansion of the Panagiotopoulos family

    Since 1850 Aigio has been of interest to local and foreign investors and the first commercial houses appear in the city of Aigio, due to the cultivation of raisins. In 1860 raisins are almost the only product that is cultivated and exported in the province of Egialia and Patras. At the end of 1870, the area became one of the main centers of raisin production and trade in Greece, so the port of the city developed, as there was a great demand for raisins from foreign markets.

   Gradually,   Aigio is emerging as one of the first bourgeois societies. The inhabitants΄ wealth begins to be reflected in their homes but also in the public buildings that are built and shape the city΄s market  in the late 19th and early 20th century. That is when the trend of Neoclassicism appears. It is expressed by architectural elements related to Greek antiquity, dominated by symmetry, axiality, rhythmic  reproducibility and monumentality through simplicity.

   One of the buildings that were rescued and characterized as preserved is the house of Panagiotopoulos at the junction of Mitropoleos and Panagiotopoulos streets. The Panagiotopoulos  family was one of the most important in Aegio. Panagiotis Philosofopoulos (or Chrysikos or Chrysikopoulos  first  came and settled in the area  because he was a goldsmith). He came from the area of ​​Dimitsana. His children were born in Aigio  and progressed in the arts and politics.

  His son, Sotirios Chrysikopoulos- later Panagiotopoulos (1797-1862)  managed to become the  most important merchant in the Peloponnese. He married the daughter of General Vassilios Petmezas from Kalavrita, Ekaterini. He had six children.

   Thus, the mansion began to be built in 1857. It is a three-storey large neoclassical building (1857-1860) designed by the architect Panagiotis Kalkos. Its exterior decoration is simple: the heaviest aesthetic elements are placed on the ground floor and the first floor while the second floor remains simple. The ground floor of the house was used as an office and the two floors as a residence. The interior design consists of magnificent murals by Italian artists, while the furniture and décor are influenced by France and other parts of Europe.

  The mansion of Panagiotopoulos is one of the most important examples of neoclassical architecture in Southwestern Greece. It is a preserved work of art and one of the most remarkable examples of neoclassical architecture that survive today in our city.